Сайт Никитиной Татьяны Геннадьевны

Сайт учителя чувашского языка и литературы МОУ "СОШ № 7" г. Канаш Чувашской Республики "Эпир пулна, пур, пулатпар!"

« Май 2024 »
Вс Пн Вт Ср Чт Пт Сб
      1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31  

6,7,8,9 классы

tata0876 | 20 Февраль, 2011 17:39

                                 6 класс

                              Пуплев хнхвсем.

              Смахсене пуплевре ачасем уçмл калама плмелле, ударени трс лартмалла. Хнхн смахсенчен тракан текст содержанине нланмалла, кскен каласа пама пултармалла.

             Хй е çывх çын çинчен, курн спектакль е фильм çинчен кскен каласа пама пултармалла. Вулакан текст содержаний трх ыйту лартса всем çине ответлеме пултармалла. Çыхнулл калав калпш 12-14 предложени таран ÿсмелле.

                                          Вулав.

             Учебникри çмллатн текстсене е вулав кнекисенчи илемл текстсене саспа вулама плмелле. Вулан чух текста плтершл сыпксем çине трс пайламалла.

             Унччен илтмен смахсен хисеп 3 %-ран ытла мар чухне ачасем текст содержанине нланма тивç.

            Вулав хвртлх минутра 400 çыру палли таран пулмалла.

                                             Çыру.

            Диктант çырасси. Вулан текст содержанине кскен çырса парасси. Укерчк трх кске сочинении çырасси.

                                        Грамматика.

           Анл ят смах майлашвсене пуплеве кртсе пырасси (пыск чул çурт, виç шур хурн, ялти втам шкул, хула хрринчи парк).

          Ыйтулл тата ыйтуср предложенисем. Ыйту смахн предложенири вырн (Ку автобус çта каять?- çта каять-ши автобус?). Ыйтуср предложенири смах йрки.

          Таврну спат местоименийсемпе пуплевре ус курасси. (Ху çинчен каласа пар. Вл хйне ытларах юратать. Мн пулнине хам та астумастп).

          Мшр смахсен пулвпе паллаштарасси (атте-анне, ат-пушмак, стел-пукан т.ыт.те)

          Трл падежри япала ячсемпе, местоименисемпе пуплевре уç курма хнхтарасси (Атлн сылтм çыран чнк, сулахаййи свек. Ваттин врентес пулать, çамрккин итлес пулать. Хушн та, çыншн та трш т.ыт.те).    

           Палл ячсем япала яч вырннче çÿреме пултарни (сив çанталк-шартлама сив; сив хл-хл сивви); çут хвел-хвел çутти). Палл ячсем-и(-) аффикс йышнни (ват-ватти, асл-асли), всен пуплеври вырн.       

 

 

 

 

              мт наклоненийнчи глагол формисемпе паллаштарасси. мт наклоненине çывх формсем (эп кайттм-ман каясч, эп каясшн-ман каяс килет), всемпе пуплевре ус курасси.

              Тухçл причасти формисем (иртн, хальхи, пулас, пулмалли причастисем), всен пуплеври вырн.

              Деепричасти формисем (юрла-юрла çле, траниччен çи, хвел тухнранпа), всен пуплеври вырн.

               Пуплеве çн хыçсмахсем кртесси (пула, кура, трх, тавра, урл, витр, çине, çинчен т.ыт.те).

              Ачасен активл словарьне вренÿ çул вçнелле 300 яхн çн смах хушнмалла.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

VІІ класс (102 сехет)

                               

                               Пуплев хнхвсем.

            Ачасем радиопа е телевидени урл паракан чвашла передачсене, театрта чвашла спектакльсене нланмалла. Пуçласа вулакан текстн содержаний те (унта плмен смахсем 3 %-ран ытла мар пулсан) ачасемшн нланмалла пулмалла.

            Хйсен кулленхи ç-хл, вренв, канашлв, шухш-мч çинчен ачасен диалог формипе те, монолог формипе те калаçма плмелле.

           Ачасен çырулл калав 15-16 предложени таран ÿсмелле. Смахсемпе ус курас енчен те, члхе тытм енчен те ачасен пуплев трс пулмалла.

                                             Вулав.

           Вренÿ ыйтнине шута илсе çмллатн текстсене е ачасем валли çырн произведенисене вренекенсем шра та, саспа та минутра 450 çыру палли таран нланса вуламалла. Текстра тл пулакан нланман смахсене словарьте шырама хнхса пымалла.

           Хаçат-журналта ачасем хйсене интереслентерекен статьясемпе паллашма пултармалла.

                                             Çыру.

           Стена хаçач валли пысках мар заметка çырма хнхтармалла. Тус-юлташа, çывх çынна (ашш-амшне, пиччш-аппшне т.ыт.те) е пачах та плмен çынна кске çыру çырма вренмелле.

                                       Грамматика.

          Япала ячсен пулв (пул-пулç, пур-пурлх; сут, ил-суту-илÿ; çлн-çлнç).

           Глаголсен пулв (вула-вулаттар, кала-калаттар, квак-квакар-квакарт; тттм-тттмлен т.ыт.те). Иккмшле глаголсемпе пуплевре ус курасси (Ачасем чвашла вулаçç, калаçаçç. - Учитель ачасене чвашла вулаттарать, калаçтарать т.ыт.те).

           Причасти, деепричасти, инфинитив ушкнсем, всене пуплеве кртсе пырасси (шкула каякан ачасем; шкула кайн чух, ачасем шкула кайн чух-ансатраххисенчен ктксраххисем патне). Причастисен –и аффикс йышнн формисем, всен пуплеври вырнпе паллаштарасси (Урамра ачасем шавлаçç.- Урамра ачасем шавлани илтнет; Учитель чвашла вулать.- Ачасем учитель чвашла вуланине тимлн итлеçç).

            Причастисемпе йркеленекен предложени моделсем: Ура ыратакан пулч.- Ура ыратми пулч. Шкулти йркене пурин те пхнмалла (е пхнас пулать). Пур çе те вхтра тумалла (е тва пулать).

 

 

 

 

                Анл глаголсен пуплеври вырнпе плтершсене снама, всемпе ус курма хнхтарасси (ут-утса тух; вç-вçсе ан, вçсе хпар, вçсе çÿре, вçсе кил; чарн-чарнса лар).

               Еврлев смахсемпе, всен пуплеври вырнпе паллаштарасси (Шнкр-шнкр шыв юхать. Палт йванса кайр. Шалт тлнтм). Еврлев смахсенчен пулакан глаголсем (крле, шнкртат, шакка, такка т.ыт.те).

               Паллрах татксем, всемпе пуплевре ус курма хнхтарасси.

                Улшнакан хыçсмахсем, всемпе пуплевре ус курасси: стел çине (çинче, çинчен), йывç айне (айнче, айнчен, айн, айпе), çурт хыçне (хыçнче, хыçнчен) т.ыт.те.

                Активл словарь 2000 смаха çитмелле, çулталкра 300 смахран кая мар ÿсмелле.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

VІІІ класс (102 сехет)

 

                                Пуплев хнхвсем.

             Ачасем кулленхи калаçва нланма та, унта хутшнса калаçма та пултармалла. Радиопа телевидени передачисен, хаçат-журналти статьясен тп содержаний всемшн нланмалла пулмалла. Калаçура всем хйсен шухшне уçмлн та анлн уçса памалла. Хйсен çыхнулл калав 17-18 предложени таран ÿсмелле.

                                            Вулав.

              Вренÿ кнекисенчи текстсене шра та, саспа та минутра 500 çыру палли чухл вулама пултармалла. Вулав уç та нланулл пулмалла.

                                               Çыру.

             Çыру, заметка, пр-прин валли записка çырасси. Вулан текст килшнипе килшменнине çырса ктартасси. Смахран: Калава интересленсех вуласа тухрм. Врман птсе пыни чр чунсемшн кна мар, этемшн те начар иккен. Апла пулсан врмана упрас та, ытларах рчетес те пулать.

                                          Грамматика.

             Хутср предложенисене сыпнулл тата пхнулл çыхнупа прлештересси. Пхнулл çыхнвн трл мелпе (аффикссемпе, хыçсмахсемпе, союзсемпе) ус курма хнхтарасси. Тслхрен: Çумр чарнч, çул çинчи асфальт часах типр. Çумр çунран (çун пирки) ачасем пула каяймарç. Çумр çун чух ачасем килте ларчç.

             Глагол прлешвсемпе ус курма хнхтарасси (чупса тух, чупса кр, чупса кай, чупса кил; крсе кай, крсе тух, крсе ÿк; вулама тытн, вуласа тух, вуласа лар; çырса ил, çырса хур, çырса пар т.ыт.те).

             Палл ячсенчен наречисем туса всемпе пуплевре ус курасси: (пыск-пысккн, çмл-çмллн, сив-сиввн, кмлл-кмллн).

             Улшнакан хыçсмахсемпе пуплевре ус курма хнхтарасси (стел умне, стел çине, стел айнче, стел çумнче; пирн пата, сирн патра, всем патнче т.ыт.те).

            Япала, палл, хисеп ячсем, местоименисемпе наречисем çинчен ку таранччен вреннине птмлетесси (япала ячсен вçленв, камнлх формисем; палл ячсен степенсем, пуплеври вырн; хисеп ячсен ушкнсем, местоименисен ушкнсем, всем вçленни т.ыт.те).

 

           

 

 

                                  

ІХ класс (102 сехет)

 

                               Вулав материал.

            Илемл литературран илнисем, культура, искусство, мораль, наука ыйтвсемпе çыхннисем.

                                 Пуплев хнхвсем.

           Вренекенсен калаçва пур темпа та ирклн хутшнмалла - диалог формипе те, монолог формипе те.

                                  Вулав.

            Чвашла текстсене ирклн те çмллн, нлануллн вуламалла.

                                     Çыру.

            Вулан текст содержанине кскен çырса парасси. Снлав, калав, слав мелпе пысках мар хайлав çырасси (çынна е çут çанталка снласа, пр-пр пулма хакласа). Изложени çырасси.

                               Грамматика.

           Глагол çинчен ку таранччен вреннине птмлетесси (наклонении, вхт формисем, çукл форма, аспект, спатср формсем).

           Хутл предложенин тытмпе уйрмлхсем. Хутл предложенисен (союзлисемпе пхнуллисен) паллрах тссене пуплевре çирплетесси. Чваш члхин птмшле уйрмлхсемпе паллаштарасси. Чваш члхи сингарманизмл тата аглютинацилл члхе пулни. Чваш члхинчи перекет йрки (аффикс перекеч, смах перекеч). Пуплев ытлашши врмланасран сыхланмалли мелсем: смахсене юнашар лартсах пр-принпе çыхнтарни, смахсене кскетме тршни (эп-эп, çич-çич, каятп-каяп т.ыт.те).

           Чваш пуплевнчи интонаци тикслх, унн слтав.

           Хутл предложени хйн тытмпе хутсррине çывх пулни.

           Пуплевре глагол формисем ттш тл пулни, чваш члхи глаголл конструкцисене кмлларах пани.

 


Рекомендуемые публикации

Комментарии

Cool! That's a celver way of looking at it!

Derex | 27/04/2011, 06:00

Cool! That's a celver way of looking at it!

Внимание! Все комментарии сначала проходят проверку администратором.

Добавить комментарий
Заголовок
Текст (Обязательное поле)
Ваше имя (Обязательное поле)
Адрес электронной почты (если имеется)
Ваша персональная страничка (если имеется)
Введите код, который указан на картинке:
 authimage
Администрация сайта не несёт ответственности за размещаемый пользователями контент.